De kroniek van de Burgwallen verdwijnt – Meer dan dertig jaar vinger aan de pols

Dit is de allerlaatste editie van deze buurtkrant. d’Oude Binnenstad zal na dit nummer niet meer verschijnen. Zoals wij in de vorige krant lieten weten, komt dat pijnlijke besluit door de te zeer geslonken redactie.

Te veel werk moest door steeds minder mensen worden gedaan. Niet alleen het schrijven van de artikelen, maar bijvoorbeeld ook alle administratie rond de advertentiepagina’s, de correspondentie en zo meer. Het voelt een beetje als toen Radio Veronica als piratenzender uit de ether verdween. Maar ook Veronica herrees en misschien vindt het Wijkoverleg eveneens nieuwe mediamiddelen om ons kritische geluid te laten horen.

Omdat deze laatste krant voor de buurt, maar ook voor onszelf een gemis betekent, besteden we in dit kerstnummer ook maar eens wat meer aandacht aan de mensen die viermaal per jaar het buurtnieuws op uw mat lieten ploffen.

Recyclen
De krant startte als actiekrant met strijdbare mensen waarvan sommigen zich uiteindelijk ook in landelijke journalistiek en schrijverschap ontplooiden. Wie de oude nummers doorbladert, komt daarbij heel hardnekkige buurtproblemen tegen. Sommige krantenkoppen uit 1990 of 2000 zou je zo kunnen recyclen, omdat de problemen zich ondanks veel aandacht toch nooit oplosten. Of waarvan de aanpak zo soft was dat er geen resultaten kwamen. Maatregelen bleken keer op keer papieren tijgers.

In het tweede nummer ooit, in juni 1990 was er een “Oproep aan winkeliers in de buurt: Geen alcohol voor gebruik op straat”. Klinkt dat bekend? Vandaag de dag is er zelfs een verkoopverbod, maar het handhaven faalt. Elke ochtend liggen de straten bezaaid met bierblikken en achtergelaten wijn- en whiskyflessen. Dan los je niets op. En nu moet er anno 2023 ook nog een blowverbod gaan bijkomen. De verwachtingen zijn begrijpelijkerwijs niet hoog gespannen. Dat leert de tijd ons.

Kanarie
In december 2001 ronkte een kop ‘Groeiende irritatie over hinder van horeca en toerisme’. Toen was er dus nog slechts voorzichtig sprake van groeiende irritatie. Inmiddels weten we dat het in de erop volgende jaren een niet aflatende toerismeellende is geworden.

De krant schreef toen nog: ‘Helemaal niet erg dat ze hier komen, alleen zorgen ze voor nogal wat overlast en dat is minder aangenaam. Het is een fenomeen aan het worden. Get drunk and stoned in Amsterdam for only twenty quid”.

Zie de krant als kanarie in de kolenmijn. Deze maand kwam wethouder Mbarki met plannen voor een Stay Away-campagne, gericht op overlast gevende Britse toeristen. Dat maakt je nieuwsgierig naar het succes of het opnieuw uitblijven daarvan, waarover een wellicht nieuwe buurtkrant over twintig jaar zal berichten.

Nutteloos
En er werd in onze buurtkrant voorgesorteerd op sluitingstijden voor de prostitutie. Die discussie is ook nu in de gemeenteraad weer actueel. In december 2001 lezen we ‘Gordijnen prostituees ’s nachts dicht. Politie stelt sluitingstijden voor’. In die tijd heetten prostituees nog geen sekswerkers en werd er in de bedrijfstak vierentwintig uur per dag gewerkt.

De tekst van dat artikel kan vandaag zo weer in de krant: ‘Bovendien, zo wordt van politiezijde benadrukt, trekt al deze activiteit ’s nachts veel criminaliteit aan. Daarbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan drugshandelaars, straatrovers en snorders. Als er ’s nachts geen mensen meer op straat zijn, dan is er ook geen markt meer voor dergelijke activiteiten, zo redeneert men van de kant van de politie. Door het invoeren van sluitingstijden denkt de politie de vrijgekomen capaciteit te kunnen besteden aan taken waar nu nog slechts sporadisch aandacht voor is’.

De sluitingstijden gingen toen uiteindelijk naar zes uur in de ochtend. Het bleek een nutteloze maatregel. De nachtelijke ellende bleef en nam zelfs toe, zo weten we nu, eenentwintig jaar later. In de komende raadsvergaderingen staat een nieuwe sluitingstijd om drie uur in de ochtend op de agenda. Je kunt je verbazing soms niet verbergen dat er zoveel jaren nodig zijn om een ‘nieuw’ inzicht te verwerven dat waarschijnlijk opnieuw weinig resultaat zal hebben zolang het aan stevige handhaving op straat ontbreekt. Probeer dan maar als binnenstadbewoner of als journalist niet moedeloos of cynisch te worden.

Buurtwinkels
Een rondgang door het krantenarchief laat duidelijk een veranderende buurt zien. Veel buurtwinkels die op de advertentiepagina’s prijkten zijn verdwenen. Ze waren er in vele branches: ‘Lobs, ook uw warme bakker vrijdag en zaterdag 10 zachte bolletjes voor f 2,50’, ‘Jacobs groenten, fruit en delicatessen – wij doen in fruit dat wist u toch al?; Lange Niezel 26’, ‘De Schroef, IJzerwaren & gereedschappen; O.Z. Voorburgwal 101’, ‘Geels & Co. B.V – sinds 1864 – Warmoesstraat 67’, ‘Cinema Baba, Lange Niezel 16’. En kaasspeciaalzaak Wout Arxhoek, Yucca, houthandel Schmidt – Hout en plaat, Mooi op maat. En ook broodjeswinkel ’t Stoofie in de Stoofsteeg of restaurant De Gelaarsde Kat in de Oude Hoogstraat.

Sommigen noemen het een grote verschraling, het is in ieder geval een grote verandering. In steeds meer voormalige buurtwinkels wordt nog slechts de toerist bediend en niet meer de buurtbewoner.

We zijn alle adverteerders – sommigen vanaf het eerste uur – die onze krant door al die jaren gesteund hebben zeer dankbaar.

Straaltje hoop
Natuurlijk zagen we de buurt op ander vlak sterk verbeteren. Veel vervallen krotten stonden in de jaren negentig nog als rotte tanden en kiezen tussen de gevels van de Burgwallen. Ze zijn bijna allemaal opgeknapt. Het Blauwlakenblok verrees. De Zeedijk is een succesvolle straat geworden en er wordt een begin gemaakt met de vergroening van grachtenpanden.

Burgemeesters, bestuurders, ambtenaren, buurtbewoners, redacteuren en de mensen die de krant bij u in de bus deden kwamen en ontvielen ons soms weer. Het viel allemaal te lezen in drieëndertig jaar buurtnieuws.

d’Oude Binnenstad probeerde altijd het straaltje hoop te vinden dat ons allemaal verbindt.

Het is dus niet allemaal kommer en kwel, maar de leefbaarheid, de drijfveer van onze krant, zal niet verbeteren als er geen durf en daadkracht komt bij de gemeentelijke handhaving.

Er is nu zicht op een verbeterde handhavingsstrategie en daar zetten we onze nieuwe kaarten dan weer op.

TEKST & FOTO: BERT NAP